Emmanuel Valat and Valentin Schaepelynck, Actualité
politique de Deleuze et Guattari
On se souvient de la célèbre formule de Foucault : «
Un jour peut-être le siècle sera deleuzien ». Aussi voudrions-nous poser la
question suivante : notre siècle est-il devenu deleuzien, deleuzo-guattarien ?
D’un côté les concepts mis en place par Deleuze et Guattari ont tellement bien
réussi qu’ils apparaissent même être partis prenants désormais de la
construction de nos sociétés modernes et de leurs systèmes de pouvoir et de
domination. La pensée de Deleuze et Guattari aurait ainsi été digérée et
intégrée au « nouvel esprit du capitalisme », dont la capacité à s’approprier
une pensée critique tout en faisant taire sa puissance subversive n’est plus à
prouver... D’un autre côté, persiste bien sûr un usage et une réappropriation
critiques de la pensée de Deleuze et Guattari, aussi bien sous forme d’un
héritage théorique critique, que sous celle de pratiques instituantes à
l’oeuvre dans les mouvements sociaux et politiques. Ce destin équivoque des
concepts deleuzo-guattariens, comme leurs enjeux politiques actuels seront
ainsi au cœur de nos analyses.
Emmanuel Valat, agrégé de philosophie, psychanalyste,
a publié dans les revues Variations, Contretemps et Chimères
Daniela Voss, On Politics and its Ontological
Presuppositions: Spinoza and Deleuze
Spinoza believed that the ‘freedom to philosophize’
(libertas philosophandi) and the pluralism of opinions are necessary
prerequisites. For the preservation of the power of the state. He argues that
since this condition is best realized in democracy, the democratic state is the
most stable of all political systems. However, democracy is not just one
special political form among others, rather the democratic imperative of
freedom and pluralism is implicit in any political system. Indeed, it is
part of Spinoza’s definition of a state in general. What is the metaphysics
behind it and to what extent is it anticipated in Spinoza’s Ethics? Turning to
Deleuze’s reading of The Ethics, this paper will examine the relationship
between the monism of substance, the real distinction of attributes, and the
multiplicity of modes. While Deleuze’s interest in Spinoza is rather
focused on his metaphysics, he nevertheless sheds light on the ontological
presuppositions of Spinoza’s political writings.
e.valat@9online.fr
Sjoerd van Tuinen, The Hysteria of Mannerist
Self-Portraiture: Parmigianino
The aim of my paper is to explore the clinical essence
of painting as it was first discovered in its purity in historical mannerism:
hysteria. From the convolutions of the world to the convulsions of the body,
mannerist paintings are crystals that render visible an excessive presence by
immediately expressing their own chronotopic and chronochromatic movement, not
in form but in deformation. I develop this concept of hysteria as
non-figurative use of figuration in relation to Parmigianino’s Self-portrait in
a Convex Mirror. This image has often been interpreted in psychoanalytical or
phenomenological terms as enduring mirror stage. But while it is true that with
mannerism there appears a parapsychology of narcissism and alienation, this
psychology remains rooted in subjective fantasy and the hegemony of the gaze.
It tells us very little about the positive reality of the image in itself.
Instead of reducing this reality to the (lost) soul of the painter-spectator,
we must explain how sensation, through painting, finds its own, much more
artificial body. My thesis is therefore that in mannerist painting, the body is
discovered not as a model, but as a power of visibility that is raised to the
nth power as soon as, by means of hystericization, it is made to escape from
its ‘natural’ organization.
Sjoerd van Tuinen is Assistant Professor in Philosophy
at Erasmus University Rotterdam and Coordinator of the Centre for Art and
Philosophy (www.caponline.org). InHe is editor of several books, including
Deleuze and The Fold. A Critical Reader (Basingstoke: Palgrave Macmillan,
2010), De nieuwe Franse filosofie (Amsterdam: Boom, 2011), Giving and Taking.
Antidotes to a Culture of Greed (Rotterdam: V2/Nai) and has authored
Sloterdijk. Binnenstebuiten denken (Kampen: Klement, 2004). Van Tuinen his
finalizing a book in which he proposes a speculative concept of Mannerism,
entitled Matter, Manner, Idea: Deleuze and Mannerism. See also:
www.svtuinen.nl.
vantuinen@gmail.com
Kreon Vassilias, To άρθρο του Félix Guattari: Μηχανή
και Δομή
Η πολιτική κριτική ή η ψυχαναλυτική πράξη, που
εκτυλίσσεται εμμενώς, υιοθετεί το διπλό βλέμμα του Ιανού. Εξετάζει την
αντιπαραγωγή, δηλαδή κάθε δομικό καθορισμό (αναπαράσταση, πληροφορία, επικοινωνία,
κοινωνικοί κωδίκες), κάθε φαντασιακό και συμβολικό σύστημα ισοδύναμων και
υποκατάστατων της «εγωικής» ή ταυτοτικής ασφάλειας σε παραλληλία με το μερικό
αντικείμενο/αίτιο της επιθυμίας το οποίο, επιφυλάσσοντας τη διαφορά σε μια
κατάσταση πραγμάτων, εκτελεί χρέη μηχανής και διαβάλλει με εξωηθική έννοια.
Πρόκειται για διφυή αναλυτική αξίωση που απηχεί την μαρξιστική παράδοση, καθώς
οι παραγωγικές σχέσεις (ιδεώδεις χωρίς να είναι αφηρημένες) και οι παραγωγικές
δυνάμεις ενός κοινωνικό-ιστορικού πεδίου είναι αδιαχώριστες και
αλληλοπροϋποτιθέμενες, χωρίς η μία να ακολουθεί την ίδια λογική συγκρότηση ή να
είναι το οντολογικό θεμέλιο της άλλης. Δεν αρκεί η λακανική κριτική σε εκείνη
την ψυχολογία που στοχεύει στην ενδυνάμωση του υποκειμένου της δομής και η παραδοχή
της ύπαρξης του υποκειμένου του ασυνειδήτου, αλλά απαιτείται η μετατόπιση της
εστίασης στις κοινωνικές πρακτικές και τις συλλογικές διομαδικές διαδικασίες
υποκειμενοποίησης, στην συσχέτισή τους με το συμβάν και την ιστορία. Εξίσου
κριτικά ανεπαρκής αποδεικνύεται μία συμβατική μαρξιστική δομική ανάλυση της
ταξικής πάλης που παραγνωρίζει την ετερογένεια μεταξύ του αντικειμένου της
επιθυμίας, στο βαθμό που γίνεται κοινωνικά συνειδητό, και των σημείων συμβολής
και συνέχειας των οικονομικών και κοινωνικών ενορμήσεων. Η αντιπαραγωγή σαν
παραγωγή καταγραφής σηματοδοτεί τον υπερκερασμό της επιθυμητικής παραγωγής,
τείνει προς μια διολισθαίνουσα νευρωτική ισορροπία που υπόσχεται μία
φαντασιωτική ολική εκφόρτηση, κατάσταση που ως επί το πλείστον εκφράζεται κοινωνικά
σε καιρούς καταπίεσης και στασιμότητας. Η μη-σημαίνουσα τομή, αντίθετα,
ανοίγεται στη θεματική της αντιστροφής του πλατωνισμού.
O Kreon Bassilias γεννήθηκε στο Μαρούσι Αττικής τον
Νοέμβριο του 1987. Σπούδασε Ψυχολογία, Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία στο
Eθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Φιλοσοφία στο Παρίσι. Το 2011
εκπόνησε πτυχιακή εργασία με τίτλο: “Λειτουργία του πατέρα και ψυχώσεις” και το
2014 διπλωματική με τίτλο “Μια λειτουργιστική προσέγγιση της σύγχρονης
κοινωνικής θεωρίας”. Εργάστηκε σαν ασκούμενος ψυχολόγος στο Ψυχιατρικό
Νοσοκομείο Αττικής το 2007 και σε κέντρο ημέρας της Πανελλαδικής Ένωση για
την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και την Επαγγελματική Επανένταξη, στο
κέντρο της Αθήνας το 2009.
krvas@hotmail.com
Chris Verduyn, An itinerary of the question: Canadian
women writers on multiculturalism
This paper contributes to the panel theme of Canadian
multiculturalism and to the conference theme and focus on the philosophy of
Deleuze and Guattari – by considering “thinking the multiple” by Canadian and
Quebecois women writers, a key area of my research. Women writers in Canada and
Quebec have been at the forefront of engagements with and challenges to
Canadian multiculturalism and philosophical and political outlooks associated
with it. In their fiction and non-fiction work alike, Canadian and Québécoise
women writers have taken up the exploration, examination, and critique of
concepts of identity and difference, and presented new understandings that
align with, but also challenge, Deleuzean perspectives on these key components
of multicultural discourse. I briefly consider three examples: the first from
Nicole Brossard’s ground-breaking work, in which the Quebecois author has long
envisioned the potential and possibility of “absolute difference” à la Deleuze.
The second example combines NourBese Philip’s Frontiers: selected essays and
writings on racism and culture 1984-1992) and Himani Bannerji’s The Dark Side
of the Nation: Essays on Multiculturalism, Nationalism and Gender (2000), two
collections whose early critique of multiculturalism identified its liberal
pluralism and called for an integrative anti-racist, feminist and class
politics (Bannerji 5). And a third example drawing from Nishnaabeg Leanne
Simpson’s Islands of Decolonial Love and Dancing on our Turtle’s Back as
selections from a wealth of work by Indigenous scholars who maintain the
centrality of Indigenous thought, theory, philosophy – to “thinking the
multiple” and to the transformation not only of our understanding of
subjectivity but of human societal and political relations and structures as
well. These three examples reflect different periods in thinking about
identity, difference, and “the multiple” in the Canadian context and in the
“itinerary” of the question of Canadian multiculturalism.
Christl Verduyn is professor of English and Canadian
Studies at Mount Allison University, where she holds the Davidson Chair in
Canadian Studies and is Director of the Centre for Canadian Studies. Her
teaching and research interests include Canadian and Québécois literatures,
women’s writing and criticism, multiculturalism and minority writing, life
writing and Canadian studies, and she has published extensively in these areas,
most recently Canadian Studies, Past, Present, Praxis (with J. Koustas, 2012)
and Critical Collaborations: Indigeneity, Diaspora, and Ecology in Canadian
Literary Studies (with S. Kamboureli, 2014).
cvedruyn@mta.ca
Dimitris Vergetis, The Lacanian genealogy of the
Deleuzian Body without Organs
“Every philosopher has at most but one idea” – and his
work is above all else a conceptual construct which shelters and does justice
to this idea. Which was this idea in the case of Deleuze and Guattari and what
form did the undifferentiated One of their synergy take? The latent axiomatics
of this fascinating and inspired twin hyper-delirium paradoxically coincides
perfectly with the anti-psychiatric and meta-Freudian dictum on schizophrenia
in the following Lacanian phrase: “for the schizophrenic the Symbolic in its
entirety is Real.” When the Symbolic is deterritorialized so that its topos
coincides with that of the Real, every act of production is shaped as and
through a desiring-machine. To disperse any doubt regarding this Lacanian
genealogy of desiring-machines, it is enough to realize that Deleuzian desire
partakes in this nodal expression as a cryptonym for jouissance. After this
clarification, we may say, in brief: when the Symbolic in its entirety moves to
the camp of the Real, every act of production tends to take the form of a
desiring-machine. In light of its Lacanian genealogy, it becomes possible to
understand why such a desiring-machine ostracizes lack and denies its imaginary
duplication. In this respect, the Body without Organs (BwO) offers us an
irreplaceable testimony.
Dimitris Vergetis is a Psychoanalyst and the Director of the Greek journal for psychoanalysis, philosophy and the
arts, αληthεια. He is a Member of the International
Psychoanalytic Society and Instructor at the Center of Psychoanalytic Studies
of Athens.
5dim@otenet.gr
Anthia Verykiou, Χωρικές μεταγραφές της έννοιας της
πτύχωσης στην αρχιτεκτονική, ως τοπιακά ευαίσθητη προσέγγιση
Η παράλληλη χρονικά επεξεργασία των μεταδομικών
συγκροτήσεων ως διαφορικές και διαφοροποιητικές, από τους R. Thom και G.
Deleuze στο πεδίο των μαθηματικών και της φιλοσοφίας αντίστοιχα, αποδίδουν τη
μετακίνηση από την στατική αντίληψη του χώρου σε μια δυναμική επιτελεστική
πρόσληψη του. Αυτή περιγράφεται από τους όρους «μαθηματική φαινομενολογία» και
«υπερβατολογικός εμπειρισμός», αντίστοιχα. Οι όροι αυτοί όπως θα δούμε στο
αντίστοιχο μαθηματικό μοντέλο, αλλά και την γενικότερη εννοιολογική προσέγγιση
της πτύχωσης, αναφέρονται ειδικότερα σε μια διευρυμένη τοπολογική προσέγγιση. Η
τοπολογική μαθηματική επεξεργασία αφορά σε χωρικές συγκροτήσεις σύνθετων
στοιχειωδών αντικειμένων οι οποίες θα υποστηρίξουμε ότι καταλήγουν στη
γενικότερη θεώρηση του τόπου ως συνεκτικό πεδίο προβληματισμού. Ως εκ τούτου οι
αφηρημένοι και πολυδιάστατοι τοπολογικοί χώροι, αφορούν στην χωρική εκφορά των
θεωρητικών προσεγγίσεων και μέσω του σχεδιαστικού ενεργήματος υποβοηθούμενο από
τις σύγχρονες τεχνολογίες κατασκευής ψηφιακών παραστάσεων αποδίδουν εκφραστικές
προσεγγίσεις της σύνθετης πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου και των όρων
μεταβολής της. Οι παραστάσεις αυτές μπορούν να χαρακτηριστούν ως πολλαπλές
εναλλακτικές προσδοκίες του ενικού.
Θα δείξουμε ότι τα προηγούμενα αποτελούν μια τοπιακά
ευαίσθητη προσέγγιση. Σύμφωνα προς την διευρυμένη τοπολογική θεώρηση, το τοπίο
αφορά στη συνθήκη συνοχής του θεωρητικού προβληματισμού ως το βαθύτερο
περιεχόμενο της έννοιας του τόπου αποδίδοντας έμφαση στα ιδιόμορφα
χαρακτηριστικά και τις εντατικότητες ενός συγκεκριμένου πραγματικού τόπου και
ως εκ τούτου ορίζει μια τοπιακή και νοητική συνέχεια τοπολογικής τάξης.
Η Ανθή Βερυκίου γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στην
Αθήνα. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο ΔΠΘ και Αρχιτέκτων Μηχανικός στο ΕΜΠ.
Είναι απόφοιτος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του τμήματος
Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ: Σχεδιασμός, Χώρος, Πολιτισμός και υποψήφια διδάκτορας του
τμήματος Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ. Η διδακτορική της έρευνα υποστηρίζεται από το
πρόγραμμα: Υποτροφίες Αριστείας Ι.Κ.Υ. Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ελλάδα –
Πρόγραμμα Siemens.
Arnaud Villani
"Parce que Deleuze négligeait la pensée
présocratique, la considérant comme "caverneuse", aucune étude ne
s'et intéressée aux rapports existant entre ces deux pensées. Je me risque sur
cette piste, notant que l'une et l'autre sont "inexclusives" (elles
réfutent l'esprit d'exclusion), qu'elles sont traversées par un mouvement
continu et contigu, qu'elles tendent toutes deux à jeter à bas l'esprit de
guerre, pour l'empêcher de jeter à bas la vie".
Arnaud Villani, agrégé de Lettres Classiques et de Philosophie,
Docteur d'Etat, professeur de Philosophie en Chaire Supérieure au Lycée de Nice
jusqu'en 2010. A publié de nombreux ouvrages, notamment autour de Deleuze et
des Présocratiques. Derniers ouvrages parus : Logique de Deleuze, Hermann 2012
; Parménide, Sils-Maria "5 concepts" 2013. A paraître : Héraclite ;
Avant la Philosophie.
Arnaudvillani2hotmail.com
Daniela Voss, On Politics and its Ontological
Presuppositions: Spinoza and Deleuze
Spinoza believed that the ‘freedom to philosophize’
(libertas philosophandi) and the pluralism of opinions are necessary
prerequisites for the preservation of the power of thestate. He argues that
since this condition is best realized in democracy, the democratic state is the
most stable of all political systems. However, democracy is not just one
special political form among others, rather the democratic imperative of
freedom and pluralism is implicit in any political system. Indeed, it is
part of Spinoza’s definition of a state in general. What is the metaphysics behind
it and to what extent is it anticipated in Spinoza’s Ethics? Turning to
Deleuze’s reading of the Ethics, this paper will examine the relationship
between the monism of substance, the real distinction of attributes, and the
multiplicity of modes. While Deleuze’s interest in Spinoza is rather focused on
his metaphysics, he nevertheless sheds light on the ontological presuppositions
of Spinoza’s political writings.
Daniela Voss teaches philosophy at the Free University
of Berlin. She is the author of Conditions of Thought: Deleuze and
Transcendental Ideas (EUP 2013) and the co--‐editor of At the
Edges of Thought: Deleuze and Post--‐Kantian Philosophy
(EUP 2015,forthcoming).
Hypatia Vourloumis and Amit. S. Rai, Substantive
Collectivity.
In beating a refrain inflected by Deleuze and
Guattari’s notion of “substantive multiplicity” this joint presentation will
experimentally rhythm reflections that tie the shifting terrains of class
struggle and racial justice to the feminist revolutions in social reproduction
from Mumbai to Athens. We aim to pose the question of how to link up through a
practice of memory and a practice of politics the becoming resonant with
concrete struggles of sabotage, jugaad (work around), of calibaning and
witching, of studying, hacking, squatting, disrupting, exiting, and queering.
If, for Deleuze and Guattari, an author writing is a common action (pluralism
equals monism) then intensity, flow and process and not meaning are of
significance. Turning away from methods rooted in epistemologizing pluralism
and difference then, we will compose, cut, and study echoes and refrains
together through processes of division, separation, collection and inclusive
disjunction. These molecular and micro-political compositions and solidarities are
constitutive and reverberate as dissonant, counter-actualising refrains, the
incongruous concurrences of motley crews. The Invisible Committee write that
revolutionary movements do not spread by contamination but by resonance. Our
presentation will attempt to trace the ways a poesis and rhythm of collectivity
is made up of and unfurls resonances as well as resonate “a-signifying
ruptures,” and the ways in which the refrain sounds out substantive
collectivity in its repeated difference.
Hypatia Vourloumis teaches at the International Centre
of Hellenic and Mediterranean Studies in Athens, Greece. Recently a
postdoctoral research fellow at the International Research Center ‘Interweaving
Performance Cultures’ at Freie Universitӓt Berlin, she received her Ph.D. in
Performance Studies from New York University. She is completing a monograph
titled Murmur Nation on the politics, poetics and performance of counter-public
paralanguage in postcolonial Indonesia. Recent publications include essays in
Theatre Journal and Women and Performance: a journal of feminist critique and
she is co-editor (with Gigi Argyropoulou) of the forthcoming Performance
Research issue ‘On Institutions.’
hypvour@gmail.com
